Ciągłość przemysłu

Od Telefunkena po street art

Poprzemysłowe dziedzictwo Kamionka (Praga=Południe) jest jednym z najbardziej widocznych elementów krajobrazu tej części miasta. Tę część dzielnicy zwykło się nazywać praską „Doliną Krzemową”. 

Życie mieszkańców tych terenów koncentrowało się zazwyczaj w okolicy fabryk i zakładów przemysłowych. Nic dziwnego, bowiem wiele kamienic powstało dla pracowników fabrycznych i wybudowano je w pobliżu miejsc pracy.

Jednym z budynków świadczących o przemysłowej przeszłości Kamionka są Krajowe Zakłady Telefunken, znajdujące się przy ul. Owsianej 14 i 14A. Tradycja przemysłowa posesji pod tym adresem sięga lat 30. XX wieku, kiedy od Alicji z Jagminów Skarbek-Malczewskiej trzy działki, znajdujące się wówczas w obrębie Dóbr Ziemskich Kamionek litera D, kupił „Sidol” Fabryka Przetworów Chemicznych Maksa Sternhella. „Sidol” specjalizował się w produkcji preparatów chemiczno-technicznych. Na potrzeby Fabryki wybudowano nowoczesny na ówczesne czasy gmach produkcyjny, zlokalizowany w głąb działki, który dotrwał do dzisiejszych czasów. W 1936 roku nieruchomość od Sternhella i jego wspólnika, Jakuba Liebermana, kupiło Krajowe Towarzystwo „Telefunken”, Sp. z o.o. „Telefunken” zajmował się produkcją radioodbiorników dla odbiorców o różnych gustach. Rok później przy ulicy Owsianej wybudowano budynek biurowy projektu Lucjana Korngolda. Wraz z likwidacją polskiego oddziału firmy w 1940 roku kolejnymi właścicielami nieruchomości zostali Adam i Maria Pakulscy. Działały tam kolejno: wytwórnia konserw „Wanda”, Wytwórnia Konserw, Marmolady i Przetworów Spożywczych, następnie dwie Wytwórnie Opakowań Blaszanych: „Korona” Sp. z o.o. oraz „WOB”, Sp. z o.o. Charakterystyczny, kryty łącznik wybudowano po wojnie. Po znacjonalizowaniu miały tutaj filię Rembertowskie Zakłady Przemysłu Mięsnego. Ostatni etap przemysłowej historii przy ulicy Owsianej 14 i 14A związany był z Zakładami Przemysłu Odzieżowego „Cora” – w budynku frontowym działał m.in. hotel robotniczy dla szwaczek. Od momentu ogłoszenia przez „Corę” upadłości w 2001 roku zabudowa przy Owsianej stoi opuszczona.

Dawny „Telefunken” jest miejscem, które upodobali sobie twórcy street artu. Znaleźć tutaj można m.in. prace wykonane przez lokalnego artystę Mariusza Bartoszewskiego (ps. Skucha). Namalowane przez niego na kominach – budynku i obok dawnej kotłowni – MonMon Cats (koty) są dobrze rozpoznawalne w Warszawie. Pojawiły się również pomysły na ożywienie tego miejsca. Praca dyplomowa Grażyny Bednarczyk, obroniona w 2013 roku na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej, proponowała stworzenie tutaj centrum sztuki alternatywnej „OFFSIANA”.

Udostępnij

Share on facebook
Share on twitter
Share on email
Share on whatsapp

Czytaj

Zdjęcie archiwalne

lokalizacja

ul. Owsiana 14 i 14A