główna arteria praska

Kamienice z ulicy Targowej

Ulica Targowa jest główną arterią praską biegnącą przez część Kamionka (Praga Południe) i Pragę Północ. Stanowi jeden z najstarszych zachowanych elementów praskiej topografii. Jej poszczególne odcinki zmieniały swoją nazwę, a sama ulica funkcje.

Przeobrażeniu ulegała także znajdująca się tutaj zabudowa. Pierwotnie stały tutaj niskie, parterowe domy drewniane, później murowane, w krajobrazie widoczna była zabudowa gospodarcza oraz sady. Ulicą pędzono woły (stąd dawna nazwa jednego z jej odcinków – Wołowa), trzodę chlewną, a pewnym momencie jej dziejów wypasano na niej kozy. W 1881 roku zaczęto wprowadzać na ulicy Targowej i Wołowej zmiany – ograniczono i uporządkowano znajdujące się tutaj targowisko uliczne, postawiono na zieleń. Wystawiane przy nich kamienice zaczęły przypominać wielkomiejską zabudowę. Obecnie przy ulicy Targowej zobaczyć można budynki z różnych okresów, prezentujące wiele stylów architektonicznych: historyzm (neorenesans), eklektyzm, secesję, wczesny modernizm, modernizm i Art déco, a także budynki współczesne, w tym nowo wybudowane, jak np. Targowa 23.

Z lat 80. XIX wieku na uwagę zasługują dwie zachowane do dzisiejszych czasów kamienice – przy ulicy Targowej 19 i 59.  Pierwszą z nich, pod nr 19, wybudowano dla Wincentego i Eleonory Kwiatkowskich w dwóch etapach. Na fasadzie zachowało się sporo detali architektonicznych świadczących o tym, jak budynek wyglądał w latach świetności. Kamienicę zaprojektował architekt, Jan Kwiatkowski, nadając jej neorenesansowy kostium. W niedostępnych już dzisiaj wnętrzach zachowały się bogate dekoracje malarskie – w przejeździe bramnym, na klatkach schodowych i w mieszkaniach. Lokatorami domu przy ulicy Targowej 19 byli głównie pracownicy kolejowi Drogi Żelaznej Nadwiślańskiej. W latach 30. i 40. XX wieku działała tutaj słynna restauracja „Winkol” Janusza Ciborowskiego, która oferowała kanapki z tatarem, kawiorem i śledziem królewskim oraz popularne wtedy minogi. Ciborowski prowadził pod tym adresem również handel winami i wódką. Ciekawostką jest, że po dziś dzień stoi oficyna poprzeczna (jedna z dwóch oficyn Targowej 19), w którą w czasie wojny uderzył ciężki pocisk i przeznaczona była do wyburzenia. Drugą z kamienic, pod nr 59, wzniesiono dla Samuela Bersohna. Obecnie bezstylowa, zachowała w głównej klatce schodowej jedne z najpiękniejszych schodów na Pradze. Pochodzą one z wytwórni Bliżyn i pod stopniami schodów, na podstopnicy, zobaczyć można główki mitologicznych satyrów.

Z początku XX wieku pochodzi kamienica przy ulicy Targowej 48, którą wybudowano dla Maksa Patschkego. Chociaż na elewacji zachowało się niewiele detali architektonicznych, warto zwrócić uwagę na secesyjne balustrady balkonów. W lokalu, gdzie dzisiaj odbywa się sprzedaż sukien ślubnych, działała księgarnia Gebethnera i Wollfa. Córka Maksa wyszła za mąż za Jana Stanisława Gebethnera, syna księgarza Jana Roberta.

Najchętniej odwiedzanymi przez turystów kamienicami przy ulicy Targowej są budynki pod nr 57 i 84. Pierwszą z nich zbudowano dla Izraela Halbera i synów: Józefa i Abrama. Reprezentuje ona secesję i słynie z okrągłej klatki schodowej, która jest scenerią do wielu wydarzeń oraz jednym z ulubionych miejsc na sesje ślubne. Wczesnomodernistyczną kamienicę przy ulicy Targowej 84 wzniesiono dla Adolfa Dybicza. Wyróżnia się ona bogatymi detalami architektonicznymi, w tym pięknymi polichromiami na klatce schodowej, a także materiałami, które posłużyły do zaprojektowania głównej klatki schodowej. Stopnie schodów wykonane są z marmuru karraryjskiego będącego szlachetną odmianą białego marmuru. 

Udostępnij

Share on facebook
Share on twitter
Share on email
Share on whatsapp

Czytaj

Zdjęcie archiwalne

lokalizacja

ul. Targowa 19, 48, 57, 59 i 84